หัวใจอ่อน(Panic disorder)

“ คุณเคยรู้สึกหวาดผวาหรือตื่นตระหนก เมื่อมีอาการวิตกกังวล ตกใจกลัวหรือไม่สบายใจขึ้นมาแบบทันทีทันใด ในสถานการณ์ที่คนทั่วไปจะไม่รู้สึกแบบนั้นมากกว่า 1 ครั้ง และอาการหวาดผวารุนแรงที่สุดใน 10 นาทีหรือไม่ ”

คุณเคยมีอาการเหล่านี้หรือไม่....

• มีอาการกลัวไม่ทราบสาเหตุ 
• ร่วมกับ ใจสั่น หัวใจเต้นแรง 
• อึดอัด แน่นหน้าอก หายใจไม่อิ่ม หายใจไม่ทัน 
• ท้องไส้ปั่นป่วน จุกแน่น 
• ขาสั่น/มือสั่น ร้อนวูบวาบ เหงื่อแตก รู้สึกวูบ 
• ปวดมึนศีรษะ ตัวโคลงเคลง 
• กลัวว่าตัวเองจะตาย กลัวควบคุมตัวเองไม่ได้ เหมือนจะเป็นบ้า

                                                 
อาการเกิดขึ้นรุนแรงภายในไม่กี่นาที และอาจนานเป็นชั่วโมง อาการเหล่านี้เกิดโดยไม่รู้ล่วงหน้า 

ไม่เลือกเวลาหรือสถานที่ แม้เมื่ออาการจะสงบแล้ว ก็ยังทำให้กังวลว่าจะเกิดอาการขึ้นมาอีก หลายคนกลัวว่าจะเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต ไปพบแพทย์ตรวจแต่ไม่เจอสาเหตุ ก็ยิ่งทำให้กังวลมากขึ้น คุณอาจเข้าข่ายเป็น....โรคตื่นตระหนก (หัวใจอ่อน,ประสาทลงหัวใจ,Acute anxiety, Paroxysmal anxiety disorder)

โรคนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร....

• โรคนี้จัดอยู่ในกลุ่มโรควิตกกังวล 

• มีการศึกษาที่สนับสนุนว่าเป็นผลจากการทำงานที่มากขึ้นของระบบประสาทอัตโนมัติ มีการเพิ่มขึ้นของสารสื่อประสาทในสมอง (กลุ่มนอร์อิพิเนพฟิน ) ทำให้ร่างกายถูกกระตุ้นให้มีการตื่นตัวอย่างรวดเร็ว รุนแรง คล้ายกับการเหยียบคันเร่งรถยนต์ 

• ความผิดปกตินี้อาจเป็นผลจากปัจจัยทางพันธุกรรม ที่ทำให้สมองตื่นตัวไวกว่าปกติ

• หรือเกิดจากกลไกทางจิตใจที่เผชิญกับความรู้สึกกังวลใจ กลัว ที่เกิดขึ้นแบบอัตโนมัติ 

• หรืออาจเป็นผลจากการได้รับยาบางชนิด เช่น ชา/กาแฟ/ยากระตุ้นประสาท บุหรี่ หรือเป็นผลจากโรคทางกายบางอย่าง เช่น ความผิดปกติของระบบต่อมไร้ท่อ เป็นต้น ที่เมื่อรักษาที่ต้นเหตุอาการดังกล่าวก็จะดีขึ้น 

มีคนอื่นเป็นกันอีกมั้ย....

• ประมาณกันว่าทุกๆ 100 คนจะมีโอกาสที่พบโรคนี้ 1-4 คน

• พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย 

• โดยส่วนใหญ่อาการมักจะเกิดขึ้นครั้งแรกในช่วงวัยผู้ใหญ่ตอนต้น 

• อาการมักเป็นอยู่เรื้อรัง เป็นๆหายๆ 

• ประมาณครึ่งหนึ่งของคนที่มีอาการที่ได้รับการรักษา ไม่มีอาการกลับเป็นซ้ำ ประมาณร้อยละ10-20 ที่ยังคงมีอาการ ซึ่งตัวทำนายถึงผลการรักษาที่ดีที่สุดคือระยะของการป่วยก่อนเข้ามารับการรักษา กล่าวคือ ยิ่งมารับการรักษาได้เร็วเพียงใด ผลการรักษาก็จะยิ่งดีเท่านั้น

เรารักษาโรคนี้กันได้อย่างไร....เนื่องจากโรคนี้เป็นการทำงานผิดปกติของสารสื่อประสาทในสมอง การรักษาด้วยยาจึงมีประสิทธิภาพดี ร่วมกับการฝึกผ่อนคลาย และเมื่ออาการดีขึ้นแล้วแพทย์มักจะแนะนำให้รักษาต่อเนื่องอีกอย่างน้อย 3-6 เดือน เพื่อป้องกันการกลับเป็นโรคซ้ำ

*การเริ่มให้ยา และหยุดยาควรอยู่ในดุลพินิจของแพทย์*

การฝึกผ่อนคลายด้วยการควบคุมการหายใจ..การฝึกผ่อนคลายเหมือนเป็นการฝึกให้ร่ายกายเหยียบเบรคเมื่อมีอาการ

-หาบริเวณที่สงบ อาจนั่งหรือนอนราบ ให้รู้สึกสบาย

-ประสานมือสองข้างที่หน้าท้อง ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ แขน ไหล่ ขา ให้รู้สึกสบาย

-สูดลมหายใจเข้าช้าๆ ตามสังเกตลมหายใจ หายใจเข้าให้ท้องพองขยายขึ้น มือทั้งสองถูกยกขึ้น

-เมื่อสูดหายใจเข้าเต็มที่นับค้างไว้ช้าๆ 1-2-3

-ผ่อนลมหายใจออกช้าๆ ตามสังเกตลมหายใจออก หน้าท้องจะแฟบลง มือทั้งสองข้างลดต่ำลง

-เมื่อหายใจออก นับค้างไว้ในใจช้าๆ 1-2-3

-ทำสลับหายใจเข้า-ออก ประมาณ 10-15 ครั้ง

-ควรฝึกอย่างสม่ำเสมอ อาจทำตอนเช้าหรือก่อนเข้านอน

คำถามที่มักพบได้บ่อย...

โรคนี้จะตายมั้ย..โรคนี้ไม่เป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต แต่ทำให้ทรมาน จึงควรรีบรักษา

ฉันเป็นบ้าหรือเปล่า..โรคนี้อยู่ในกลุ่มโรควิตกกังวล ไม่ใช่เป็นบ้า

กินยาแล้วจะติดมั้ย...ยามีผลช่วยปรับสารเคมีในร่างกายให้อยู่ในสมดุล เมื่ออาการดีขึ้นแพทย์จะค่อยๆลดยาลง ดังนั้นไม่ควรหยุดหรือปรับลดยาเอง เพราะอาจทำให้อาการกำเริบ ซึ่งทำให้คิดว่าติดยา

ใช้สุราลดอาการได้มั้ย..สุราช่วยลดอาการได้ชั่วคราว แต่มีผลเสียระยะยาว และเมื่อติดแล้ว อาการถอนจะรุนแรง

ไม่ต้องกลัวนะคะ ไม่เคยมีใครตายด้วยโรคนี้ค่ะ