คงจะปฏิเสธกันไม่ได้นะคะ ว่าครอบครัวเป็นหน่วยเล็กๆ แต่มีความสำคัญมาก
มีครอบครัวหนึ่งค่ะ คุณพ่อ เป็นคนที่เจ้าระเบียบมาก.... ขี้บ่น แล้วยังไม่ค่อยแสดงความรักกับทั้งภรรยา และกับลูกสาวอีก ส่วนคุณแม่ก็เป็นสาวนักธุรกิจที่ไม่ค่อยมีเวลาให้ครอบครัวเท่าไหร่ แต่เมื่อกลับมาอยู่บ้านคุณแม่ก็จะชดเชย โดยการดูแล และตามใจลูกสาวคนเดียวแบบสุดๆ คุณลูกสาวก็เลยเริ่มมีพฤติกรรม เอาแต่ใจ ขี้งอน แต่ก็กลัวพ่อ บางครั้งก็เลยเก็บกด เพราะไม่อยากโดนคุณพ่อดุ
คุณลูกสาว ก็ไม่อยากให้คุณแม่กับคุณพ่อต้องทะเลาะกัน ที่นี้เด็กจะทำยังไงหละ เขาก็เลยจัดการทำตัวเองให้มี ปัญหาซะเลย พ่อกับแม่จะได้มาคุยกันเพื่อหาทางจัดการกับเขาคนเดียว เป็นไงความคิดของเด็กๆ ฉลาดมั้ย
ฉันว่าเด็กๆนี่ ฉลาดนะคะ ทำเหมือนผู้ใหญ่เลย ที่รู้ว่า ถ้าอยากให้ใครเป็นมิตรกัน ก็พยายามสร้างศัตรูให้เขาเป็นคนคนเดียวกัน แล้ว เดี๋ยวทั้งสองคนนั้นก็จะมารักกัน หารือกันเอง( เหมือนการเมือง
ไทยมั้ย ไม่รู้ว่าเด็กมีพฤติกรรมเลียนแบบผู้ใหญ่ หรือว่า ผู้ใหญ่มีพฤติกรรมกลับไปเป็นเด็กกันแน่ )
ที่นี้คุณลูกก็เลยเริ่มมีปัญหาไม่ยอมไปโรงเรียนค่ะ บางครั้งก็ ทำเป็นไม่สบายบ้าง ปวดหัว อาเจียน ปวดท้อง และเขาก็ขู่คุณพ่อ คุณแม่ โดยการจะไปโดดตึกตาย
เป็นไงคะ สรุปคุณคิด ว่าเรื่องนี้ “ ใครเป็นตัวปัญหา ”
ครอบครัวเนี่ยก็คือ “ กลุ่มบุคคลที่มีความผูกพันกันทางอารมณ์ และจิตใจ มีการดำเนินชีวิต ร่วมกัน รวมทั้งมีการพึ่งพากันทางสังคมและเศรษฐกิจ มีความสัมพันธ์กันทางกฎหมาย หรือทางสายโลหิต ”( จาก คณะอนุกรรมการด้านครอบครัวในคณะกรรมการส่งเสริมและประสานงานสตรีแห่งชาติ )
ตลอดการดำรงชีวิต ( ของสิ่งมีชีวิตทุกชนิดที่เป็นสัตว์สังคมบนโลก ) ก็ล้วนมีความผูกพันกับ ครอบครัวทั้งสิ้น และการที่จะประกอบขึ้นเป็นครอบครัวได้นั้น ก็ต้องมีบุคคลอย่างน้อยก็ 2 คนขึ้นไปมาอยู่ร่วมกัน ดังนั้นจึงทำให้ ครอบครัว เป็นระบบของความสัมพันธ์ไปด้วยในตัว ( relation system ) และเมื่อพูด ถึงคำว่าระบบ แล้วเนี่ย ครอบครัวก็จัดเป็นระบบ ระบบนึงเช่นเดียวกัน ซึ่งมันต้องประกอบด้วย การที่ต้องมี
1. มีการสื่อสารระหว่างกัน
2. มีขอบเขตซึ่งกันและกัน ในแต่ละระบบย่อย(มี boundary ระหว่างกัน มีการให้อิสระต่อกัน)
3. มีการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อม
( อันนี้ก็เนื่องจาก ครอบครัวเนี่ยมีสภาพที่เป็นระบบเปิดซึ่งก็คือ มีการแลกเปลี่ยนข้อมูลกับสิ่งแวดล้อมภายนอกตลอดเวลา ไม่หยุดนิ่ง และมีผลกระทบต่อกันอยู่ตลอด การปรับตัวนี่สำคัญมาก เพราะโดยปกติแล้ว ระบบมักจะรักษาภาวะสมดุลด้วยการ ปรับตัวเ ซึ่งอาจใช้วิธีการ เปลี่ยนความคิด อารมณ์ที่เกี่ยวข้องในการเผชิญกับปัญหาต่างเป็นไป ในทางที่ดี หรือที่เรียกว่า reframing หรือเหมือนกับการที่มีความคิดเชิงบวก ( positive thinking ) อีกวิธีนอกจากจะเป็นการเปลี่ยนมุมมอง ความคิดแล้ว ครอบครัวอาจใช้ การวิเคราะห์ปัญหาร่วมกัน เพื่อ นำมาประเมินสถานการณ์ และวางแผนการแก้ปัญหาร่วมกันก็ได้ ( cognitive appraisal )
4. มีการจัดระบบภายในระบบย่อย ( self-organization and self –maintenance )และระบบรวม
5. มีการประมวลข้อมูลข่าวสารกัน
6. มีการดูแลการทำหน้าที่ของทั้งระบบย่อย(แต่ละคน) และระบบรวม (ครอบครัว)
ที่จริงแล้ว ไม่มีใครที่เป็นตัวปัญหาได้เพียงคนเดียว มันเหมือนกับ ก๋วยเตี๋ยว ที่แค่ เส้นอย่างเดียวก็เป็นก๋วยเตี๋ยวไม่ได้ ต้องมีองค์ประกอบหลายๆอย่าง มารวมกัน ทั้งนี้ก็เพราะ ความสัมพันธ์ระหว่างคน ในครอบครัวเนี่ยมีความซับซ้อนอยู่มากทีเดียว เรียกว่าเป็น ความสัมพันธ์แบบวงกลม( circular causality)
การที่มีคน คนนึงในครอบครัวอุปโลกตัวเองขึ้นมาเป็นตัวปัญหา มันไม่เพียงแต่บอกว่า คนนั้นมีปัญหานะคะ เพราะที่จริงมันบ่งบอก ถึงปัญหาของระบบครอบครัว
"ครอบครัวนี่ก็เหมือนกับจิ๊กซอร์นะคะ ที่ต้องมีหลายๆส่วนมาประกอบกัน เพื่อเป็นภาพที่สวยงามได้"
FAMILY = F+A+M+I+L+Y
- F=Freedom - แต่ละคนควรมีขอบเขตของกันและกัน ให้อิสระซึ่งกันและกันบ้าง
- A=Attachment - การที่สมาชิกแต่ละคนมีความผูกพันกันในระดับที่เหมาะสม
- M=Maintenance – ความสามารถในการปรับตัว เพื่อการคงสถานภาพความเป็นครอบครัว
- I=Identity – ครอบครัวแต่ละครอบครัว มีเอกลักษณ์ของตัวเอง มีทิศทาง มีแนวทางการดำเนินชีวิตที่มี รูปแบบของแต่ละครอบครัว และสมาชิกก็รับรู้ และยินดีที่จะปฏิบัติตามอย่างมีความสุข
- L=Love – ความรัก อันนี้ต้องรวมทั้งความเข้าใจ และการให้อภัย ยอมรับในบทบาทซึ่งกันและกัน
- Y=Yearning - ความปรารถนาพื้นฐานของมนุษย์ที่ควรจะได้รับการตอบสนองจากครอบครัว ไม่ว่าจะเป็น ปัจจัย 4 เช่น ที่อยู่ ยารักษาโรค อาหาร เสื้อผ้า หรือแม้กระทั่งความปรารถนาทางด้านจิตใจ ก็เช่น ความปลอดภัย ความสงบ ความสุข ฯลฯ
"พอจะเห็นแนวทางการทำครอบครัวบำบัด (ได้ด้วยตัวคุณเอง)กันบ้างแล้วนะคะ จิ๊กซอร์ขิ้นไหนที่เรายังขาดก็หามาเติม ส่วนไหนที่ครอบครัวของเรามีอยู่แล้ว ก็ทำให้มันสมบูรณ์มากขึ้น บอให้ทุกคนมีครอบครัวที่แสนสุขค่ะ"
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น