(ไม่)รู้จักฉัน (ไม่)รู้จักเธอ

คุณเป็นคนแบบไหน 

ในสังคมเราคงเจอกับคนมากหน้าหลายตา มีนิสัยหรือบุคลิกภาพแตกต่างกันไป บางคนอาจมีแนวคิดหรือความรู้สึกที่เหมือนกับเรา แต่บางคนก็มีแนวคิด การใช้ชีวิตที่ต่างออกไป ซึ่งความแตกต่างเหล่านี้นั่นเองอาจนำมาซึ่งความขัดแย้ง ทั้งในครอบครัว ที่ทำงานหรือในสังคม

ถ้าเราได้มีเวลาทำความเข้าใจตัวเองและคนใกล้ชิดมากขึ้น ก็อาจทำให้เราเข้าใจถึงแนวคิด รูปแบบการใช้ชีวิต พฤติกรรมที่แสดงออกของตัวเราเอง และคนรอบข้าง ได้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น

มีศาสตร์สาขาหนึ่งที่ศึกษาเกี่ยวกับบุคลิกลักษณะของคน คือ นพลักษณ์(Enneagram) ซึ่งมีความหมายตามตัวอักษรว่า “ รูปเก้าจุด ” เป็นการศึกษาเกี่ยวกับบุคลิกภาพ

 โดยแบ่งคนออกเป็น 9 ประเภท(ลักษณ์/สไตล์) โดยเชื่อว่า

• เราทุกคนมีส่วนประกอบของทั้ง 9 แบบ อยู่ในตัวไม่มากก็น้อย 
• แต่มีเพียงหนึ่งที่เป็นรูปแบบ(ลักษณ์) หลัก ของเรา 
• แบ่งเป็น 3 ศูนย์ตามประเด็นที่ให้ความสำคัญ คือ 

                        1.ศูนย์ใจ (2,3,4 ) : เน้นภาพลักษณ์ความสัมพันธ์ ความรู้สึก

                        2.ศูนย์หัว (5,6,7) : เน้นความกลัว ชอบคิดวิเคราะห์

                        3.ศูนย์ท้อง (8,9,1) : เน้นเรื่องสัญชาตญาณ ความโกรธ 

คุณเป็นคนแบบไหน

ศูนย์ใจ 

คนแบบ 2

• กระตือรือร้น ชอบช่วยเหลือคนอื่น มีเมตตา
• ยากที่จะรู้จักความต้องการของตัวเองหรือร้องขอความช่วยเหลือจากผู้อื่น 
• จิตใจมักจะฟุ้งไปหาคนอื่น คนนี้เป็นอย่างไร คนนี้มีความสุขไหม สบายดีไหม เขาต้องการอะไร เขา จะอยู่โดยไม่มีเราช่วยเขาได้ไหม
• ชอบทำให้คนอื่นมีความรู้สึกดี ๆ กับตนเอง 
• มักจะพยายามหลีกเลี่ยงสภาวะการณ์ที่ทำให้ตนต้องพึ่งพิงผู้อื่น

คนแบบ 3

• เป็นพวกบ้างานที่พลังเปี่ยมล้น 
• ต่อสู้สุดชีวิตเพื่อความสำเร็จเพื่อให้ได้มาซึ่งสถานภาพและการยอมรับ 
• ชอบการแข่งขันเพราะรักการท้าทายความสามารถของตน 
• มุ่งสัมฤทธิ์ผลในทุกสถานภาพทำทุกวิถีทางที่จะหลีกเลี่ยงความล้มเหลว 
• เป็นผู้นำที่วิเศษ ปลุกพลังพรรคพวกให้เชื่อว่า ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นไปได้

คนแบบ 4

• มีอารมณ์ศิลปิน หมกมุ่นในอารมณ์ 
• แสวงหาคู่อุดมคติหรืองานอันเป็นแก่นแท้ ความหมายแห่งชีวิต 
• มีชีวิตอยู่ท่ามกลางความรู้สึกว่า บางสิ่งที่จำเป็นในชีวิตขาดหายไป 
• แสดงความพิเศษหนึ่งเดียวให้ปรากฏ ไม่มีใครเหมือนและไม่เหมือนใคร หลีกเลี่ยงสิ่งที่ทำคนรู้สึกหรือดูเหมือนคนธรรมดาสามัญ 
• เข้าใจ และเกื้อหนุนผู้อื่น ที่กำลังระทมทุกข์ทางอารมณ์ ได้อย่างดีเยี่ยม

ศูนย์หัว 

คนแบบ 5

• หลบเลี่ยงภาวะที่ต้องเกี่ยวข้องกับอารมณ์ทุกชนิด 
• วางตัวอยู่ห่างๆ เฝ้าจับตาสังเกตการณ์ มากกว่านำตนเข้าไปข้องแวะ 
• ชอบความเป็นส่วนตัวมากจะรู้สึกหมดกำลังและกระสับกระส่ายหากไม่มีเวลาส่วนตัวเพียงพอ จึงมักหลีกเลี่ยงการที่ทำให้คนต้องสูญเสียพลังงาน เวลา ทรัพยากรทุกรูปแบบ 
• ชีวิตแห่งการคิดเป็นสิ่งสำคัญ โปรดปรานการหาข้อมูล 
• แบ่งแยกชีวิตออกเป็นส่วนๆ

คนแบบ 6

• มีความหวาดกลัวเป็นทุนพกพาแต่ความสงสัย 
• มักจินตนาการสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคตไปในทางร้ายเพื่อจะได้ป้องกันได้ทันท่วงที 
• เกลียดหรือกลัวผู้ที่มีอำนาจ มักจะเข้าข้างฝ่าย หรือเรื่องที่เสียเปรียบ 
• ไม่ชอบแสดงอำนาจหรือความสำเร็จของตน 
• ไว้วางใจคนยาก ถ้าไว้ใจได้เมื่อใด ก็จะเป็นเพื่อนที่ซื่อสัตย์

คนแบบ 7

• เด็กที่ไม่ยอมโต ยังรักการผจญภัย 
• เกลียดชังการติดกับหรือถูกบังคับ ชอบชีวิคอิสระ ที่มีโอกาสและทางเลือกมากที่สุด 
• มุ่งอนาคตและมีแผนในใจซึ่งรวมทุก ๆ อย่างที่เขาต้องการจะทำให้สำเร็จในฝัน 
• ปรารถนาที่จะรักษาคงไว้ซึ่งชีวิตที่สนุกสนานทำให้เขาปรับเปลี่ยนความเป็นจริงรอบ ๆ ตัวเพื่อขจัดอารมณ์ที่ไม่ชอบใจ 
• ชื่นชอบกับประสบการณ์ใหม่ๆ คนใหม่ๆ ความคิดใหม่ๆ

ศูนย์ท้อง 

คนแบบ 8

• เป็นคนกล้าแสดงสิทธิ์ของตน จนเหมือนก้าวร้าวเป็นครั้งคราว 
• มักจะเป็นผู้นำหรือไม่ก็สามารถเป็นตัวของตัวเองได้อย่างดุเดือด 
• รักษาความยุติธรรม เที่ยงธรรม เที่ยงตรง 
• ไม่ยอมปล่อยให้ตนเองถูกควบคุม แต่อาจครอบงำคนอื่น ยอมให้ตนรู้สึกอ่อนแอหรือถูกมองว่าเป็นคนอ่อนแอไม่ได้ 
• บ่อยครั้งมีความรู้สึกน้อยใจ เสียใจที่มีคนเอาเปรียบ

คนแบบ 9

• ใฝ่สันติ เข้าอกเข้าใจมุมมองของคนทั้งหลายได้อย่างยอดเยี่ยม 
• มักจะไม่เข้าใจความคิด ความต้องการของตัวเองดีนัก 
• ชอบชีวิตที่ราบรื่นกลมกลืน ยอมรับสภาวะของความขัดแย้งแตกต่างกันไม่ได้และจะคอยหลีกเลี่ยงสิ่งเหล่านี้อยู่เสมอ 
• ชอบผัดผ่อนสิ่งที่จำเป็นต้องทำจนนาทีสุดท้าย 
• เป็นผู้ไกล่เกลี่ย และนักเจรจาต่อรองที่ดี

คนแบบ 1

• ชอบวิพากษ์วิจารณ์ตนเองและผู้อื่นเสมอ ว่าอะไร "ควร" และ "ไม่ควร" 
• จริงจังกับความรับผิดชอบ มักจะอุทิศตัวให้กับการทำคุณประโยชน์ เมื่อเชื่อมั่นในความถูกต้องในสิ่งนั้น 
• ปรารถนาจะให้สิ่งที่ตนกระทำ ปราศจากข้อบกพร่องและมีมาตรฐานที่สูง จึงมักจะหลีกเลี่ยงการทำความผิดพลาด 
• เป็นการยากที่จะปล่อยให้ตัวเองรู้สึกเพลิดเพลิน 
• บางครั้งรู้สึกเป็นเดือดเป็นแค้น ถ้ามีใครไม่เดินตามกฎ

บทสรุป 

• สไตล์หนึ่ง   - เพอร์เฟคชั่นนิสต์ อยากทำทุกอย่างให้ถูกต้องสมบูรณ์ 
• สไตล์สอง   – ผู้ช่วยเหลือ ต้องการเป็นที่รักและชื่นชมของผู้อื่น 
• สไตล์สาม   – ผู้ใฝ่สำเร็จ มีแรงขับในการสร้างผลงานที่ดี 
• สไตล์สี่       – คนโรแมนติก จดจ่อกับอารมณ์ความรู้สึกอันลึกซึ้ง งดงาม 
• สไตล์ห้า     – นักสังเกตการณ์ สนใจใคร่รู้ในเรื่องต่างๆ 
• สไตล์หก     – นักตั้งคำถาม แสวงหาความมั่นคงทางใจ 
• สไตล์เจ็ด    – นักผจญภัย เสาะหาความสนุกสนาน ความแปลกใหม่ 
• สไตล์แปด   – ผู้ปกป้อง เข้มแข็ง มีพลัง รักความยุติธรรม 
• สไตล์เก้า     – ผู้ประสานไมตรี หลีกเลี่ยงความขัดแย้ง

“นพลักษณ์มีประโยชน์ช่วยในการทำความเข้าใจตนเองและผู้อื่นได้ โดยเฉพาะเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล และใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาตนเอง........เหมือน ต่าง อย่างเข้าใจ”

ที่มา: www.enneagramthailand.org (สมาคมนพลักษณ์ไทย)